పొరుగు దేశాలతో భారత్ సఖ్యతతో వుండాలి

ఇటీవలి సంవత్సరాలలో, చతుర్భుజ భద్రతా సంభాషణ (క్వాడ్రిలేటరల్ సెక్యూరిటీ డైలాగ్-QUAD)ను భారతదేశం యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఆఫ్ అమెరికా (USA), జపాన్, ఆస్ట్రేలియాతో కలిసి సన్నిహిత వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యాన్ని అభివృద్ధి చేసింది. అందువల్ల, QUAD భాగస్వాములు తమ గుర్తించబడిన మ్యాప్ ద్వారా భారతదేశపు సార్వభౌమాధికారం, ప్రాదేశిక సమగ్రతకు సంబంధించిన సమస్యలపై ఎలా నిలబడాలో సమీక్షించడానికి ఇది ఉపయోగపడుతుంది. భారతదేశం తన సరిహద్దుల్లో దూకుడుగా ఉన్న చైనాను ఎదుర్కొంటున్న సమయంలో ఇది ప్రత్యేక ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది. జూన్ 15 న చైనా దళాలు ప్రేరేపించిన ఉద్రిక్త పరిస్ధితులు  సైనిక ముఖాముఖికి దారితీసింది.

1. యుఎస్ఎతో చారిత్రక పరిణామం

లభించిన సమాచారం ప్రకారం, 1962 లో అప్పటి ప్రధాని జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ,   చైనా అధ్యక్షుడు జాన్ ఎఫ్. కెన్నెడీకి భారతదేశంలోని అమెరికా రాయబారి ద్వారా లేఖ రాశారు. చైనా దురాక్రమణ నేపథ్యంలో అత్యవసర సైనిక సహాయాన్ని ఆ లేఖలో కోరారు. కోరికల జాబితాలో సూపర్సోనిక్ ఆల్-వెదర్ ఫైటర్ ఎయిర్క్రాఫ్ట్  స్క్వాడ్రన్లు- 12, బి -47 బాంబర్ల  రెండు స్క్వాడ్రన్లు ఉన్నాయి. సహాయక రాడార్  సిబ్బందిని పంపమని కోరియున్నారు.  యుఎస్ సహాయం అందించడానికి ముందే, చైనా, భారత్ ల మధ్య కాల్పుల విరమణ ప్రకటించబడింది.

1965లో భారతదేశం-పాకిస్తాన్ యుద్ధంలో, పాకిస్తాన్‌తో సన్నిహిత భద్రతా భాగస్వామ్యం ఉన్నప్పటికీ అమెరికా తటస్ధ వైఖరిని అవలంబించింది. ఇరు దేశాలపై ఆయుధాల ఆంక్షలు విధించింది. అంటే అమెరికా భారత్, పాక్ లపై తన పెత్తనాన్ని నెలకొల్పింది. 1971 యుద్ధంలో,  జాతీయ భద్రతా సలహాదారు అయిన అమెరికా అధ్యక్షుడు అణుశక్తితో పనిచేసే విమాన వాహక నౌక ఎంటర్ప్రైజ్ నేతృత్వంలోని యుఎస్ సెవెంత్ ఫ్లీట్ టాస్క్ ఫోర్స్‌ను బే ఆఫ్ బెంగాల్ సముద్ర తీరానికి  పంపారు. అయితే అమెరికా భారత్‌తో కొత్త ఒప్పందాన్ని తెరవడానికి చైనాను ఒప్పించడంలో విఫలమయ్యింది.

మే 1998 లో భారతదేశం అణ్వాయుధ పరీక్షలు చేసింది. దీన్ని జపాన్, ఆస్ట్రేలియా, యుఎస్ లు తీవ్రంగా వ్యతిరేకించాయి. 1999 లో కార్గిల్ యుద్ధంలో భారతదేశం చేసిన సైనిక చర్యల నేపథ్యంలో పాకిస్తాన్ చివరికి వెనక్కి తగ్గింది. దీనికి యుఎస్ తెరవెనుక పాత్ర చాలా కీలకమైనది. అమెరికా తన యుద్ధ సామాగ్రిని అమ్మకోవడానికి ప్రపంచంలోని చాలా దేశాలతో వూహాత్మక వైఖరిని అవలంభిస్తుంది. 1999లో భారత్ అమెరికా యుద్ధ సామాగ్రిని కొనడానికి ఒప్పుకోవడం వల్లనే కార్గిల్ యుద్ధంలో అమెరికా భారత్ కు మద్దతు పలికింది.

ఉమ్మడి సైనిక విన్యాసాలు, రక్షణ పరికరాల అమ్మకాల విషయంలో భారతదేశపు అతిపెద్ద రక్షణ భాగస్వామిగా అమెరికా అవతరించరించింది. భారతదేశంతో అమెరికా సంబంధాలు ఎప్పుడూ నిలకడగా లేవు.

కార్టోగ్రాఫిక్ (MAPs) స్థితి

కాశ్మీర్‌ను వివాదాస్పద ప్రాంతంగా యుఎస్ మ్యాపులు చిత్రీకరిస్తున్నాయని భారత్ నిపుణులు పేర్కొన్నారు. 1968 సంవత్సరంలో, యుఎస్ ప్రభుత్వ మ్యాపులు భారతదేశం, పాకిస్తాన్ల మధ్య నియంత్రణ రేఖ (ఎల్ఓసి) ను టెర్మినస్ దాటి పాయింట్ ఎన్జె 9842 వద్ద కరాకోరం పాస్ వరకు విస్తరించినట్టు చూపాయి. సియాచిన్ హిమానీనదంపై పాకిస్తాన్ స్థానాన్ని పదిలం చేయడానికి అమెరికా ప్రయత్నించింది.

1987 నుండి, యుఎస్ తన వైఖరిని మార్చుకుంది. పాయింట్ NJ 9842 వద్ద LOC ను ముగించింది. సియాచిన్ హిమానీనదపు సార్వభౌమత్వంపై యుఎస్ తటస్థంగా వ్యవహరించ దలుచుకుంది. ఇది భారత నియంత్రణలో ఉన్నప్పటికీ, వివాదాస్పద ప్రాంతంగా చిత్రీకరించబడింది. ఇది  జమ్మూ కాశ్మీర్ భూభాగంలో అంతర్బాగంగా చూపించబడింది.

షాక్స్‌గామ్ ఒప్పందను గుర్తించడంలో, యుఎస్ మ్యాపులు ఇది "పాకిస్తాన్ 1963 లో చైనాకు అప్పగించిన భూభాగమని, అప్పటికీ భారతదేశం గుర్తించలేదు" అని స్పష్టంగా పేర్కొంది. అక్సాయ్ చిన్ ను వివాదాస్పద భూభాగంగా అమెరికా మ్యాపులు గుర్తిస్తాయి.    అరుణాచల్ ప్రదేశ్ ని భారతదేశంలో అంతర్భాగంగా నిస్సందేహంగా అమెరికా గుర్తించింది.

ప్రస్తుత స్థితి

సైనిక సమాచారం, లాజిస్టిక్స్ మద్దతు, సమాచార మార్పిడి కోసం అనేక కీలక ఒప్పందాలతో యుఎస్, భారతదేశం ప్రతి సంభావ్య రంగంలో విస్తృత సహకారంతో సమగ్ర గ్లోబల్ స్ట్రాటజిక్ భాగస్వామ్యాన్ని పొందుతున్నాయి. లడఖ్‌లో చైనాతో కొనసాగుతున్న సరిహద్దు ఉద్రిక్తతలలో భారతదేశానికి యుఎస్ మద్దతు ఇస్తోంది. సరిహద్దు సమస్యను శాంతియుతంగా పరిష్కరించుకోవాలని అమెరికా పేర్కొంది. 

ఆస్ట్రేలియాతో సంబంధాలు

 భారతదేశం, ఆస్ట్రేలియా కూడా మరింత దగ్గరయ్యాయి. జూన్ 4, 2020 న ఇరుదేశాల ప్రధానమంత్రుల సమావేశంలో నరేంద్ర మోడీ, స్కాట్ మోరిసన్ల మధ్య జరిగిన వర్చువల్ శిఖరాగ్ర సమావేశంలో ఆర్థిక, వ్యూహాత్మక సంబంధాలపై ఫలవంతమైన చర్చలు జరిగాయి. రక్షణ, భద్రతా సంబంధాలు సమగ్ర వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యానికి (CSP) మూలస్తంభం లాంటివి. ఆసిండెక్స్, కాకాడు వంటి ఉమ్మడి నావికాదళ విన్యాసాలను నిపుణులు ఆహ్వానిస్తున్నారు. ఆస్ట్రేలియా  పిచ్ బ్లాక్ సైనిక విన్యాసంలో భారత వైమానిక దళం (IAF) పాల్గొనడం జరిగింది.  ముఖ్యంగా మ్యూచువల్ లాజిస్టిక్స్ సపోర్ట్ అగ్రిమెంట్ (MLSA)  రక్షణ సహకారాన్ని బలోపేతం చేయడానికి దోహదం చేస్తుంది.

ఇండో-పసిఫిక్‌లో కోఆపరేషన్ కోసం షేర్డ్ విజన్ పై సంయుక్త ప్రకటన ఇరు దేశాలు చేశాయి. జలాంతర్గాములు, ఇరు దేశాల పి 8 మారిటైమ్ పెట్రోల్ విమానాలను కలిగి ఉన్న మారిటైమ్ డొమైన్ అవేర్‌నెస్ (ఎండిఎ) కార్యకలాపాలు ఇరు దేశాల బలమైన మైత్రికి నిదర్శనం. చైనాతో సరిహద్దు ఉద్రిక్తతలపై, గాల్వన్ వద్ద జరిగిన ఘర్షణలో ప్రాణాలు కోల్పోయిన భారత సైనికుల కుటుంబాలకు ఆస్ట్రేలియా ప్రభుత్వం కూడా సంతాపం తెలిపింది.

ఆస్ట్రేలియా కార్టోగ్రాఫిక్ (MAPs) స్థితి

జియోసైన్స్ తో ఆస్ట్రేలియా నిర్మించిన అధికారిక పర్యాటక మ్యాపు జమ్మూ కాశ్మీర్, అరుణాచల్ ప్రదేశాలను, పాకిస్తాన్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్ (పిఒకె) ను భారతదేశంలో భాగంగా గుర్తిస్తాయి. అక్సాయ్ చిన్ ను భారత్లో ఒక భాగంగా ఆస్ట్రేలియా మ్యాపులు గుర్తిస్తాయి.

అక్సాయ్ చిన్‌పై ఆస్ట్రేలియా వైఖరి యుఎస్ ప్రభుత్వానికి భిన్నంగా ఉంది.  అలాగే, యుఎస్‌కు విరుద్ధంగా, ఆస్ట్రేలియన్ మ్యాప్ 1972 నాటి ఎల్‌ఓసిని పాయింట్ ఎన్‌జె 9842 దాటి కరాకోరం పాస్ వరకు ఏకపక్షంగా విస్తరించింది. తద్వారా సియాచిన్ హిమానీనదంపై పాకిస్తాన్ కే చెందుతుదంని చెపుతుంది. ఆర్థిక, రక్షణ సహకారాన్ని కలిగి ఉన్న బలమైన ప్రత్యేక వ్యూహాత్మక, గ్లోబల్ భాగస్వామ్యంతో జపాన్ నేడు భారతదేశానికి అత్యంత సన్నిహితులలో ఒకరు.

భారతదేశంలో వాస్తవంగా పెద్ద మౌలిక సదుపాయాలు, అభివృద్ధి ప్రాజెక్టులలో జపాన్ ఉంది. ట్రై-పార్శ్వ మలబార్ నావికాదళ వ్యాయామంలో జపాన్ 2015 నుండి శాశ్వత భాగస్వామి. మిలటరీ సముపార్జన, క్రాస్ సర్వీసింగ్ ఒప్పందం (ACSA) గా పిలువబడే సైనిక లాజిస్టిక్స్ ఒప్పందం చర్చల్లో వున్నాయి. అంతేకాకుండా, ప్రధానమంత్రులు నరేంద్ర మోడి, షింజో అబేల మధ్య వ్యక్తిగత స్నేహం పరస్పర విశ్వాసాన్ని మరింత పెంచింది.

సెంకాకు దీవులపై చైనాతో ఉద్రిక్తతలు పెరుగుతున్నప్పటికీ, చైనాతో జపాన్ సంబంధాలు, ఇటీవలి సంవత్సరాలలో తగ్గిపోయాయి. గతంలో, జపాన్ పాకిస్తాన్‌తో సన్నిహిత సంబంధాన్ని కలిగి ఉంది. ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లో సోవియట్ ఆక్రమణ సమయంలో అనేక సంవత్సరాల సన్నిహిత సహకారం ద్వారా ఇది వృద్ధి చెందింది.

గాల్వన్‌లో భారతీయ, చైనా దళాల మధ్య ఘర్షణ తర్వాత విడుదల చేసిన ఒక ప్రకటనలో, జపాన్ విదేశాంగ మంత్రిత్వ శాఖ ప్రతినిధి “సంబంధిత పార్టీల మధ్య సంభాషణ ద్వారా పరిస్థితిని శాంతియుతంగా పరిష్కరించుకోవాలి” అని ఆశాభావం వ్యక్తం చేశారు.

ఆస్ట్రేలియన్ మ్యాప్ మాదిరిగానే, జపాన్ విదేశీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ వెబ్‌సైట్ మ్యాపులు  కరాకోరం పాస్‌ను LJ యొక్క టెర్మినల్ పాయింట్‌గా NJ 9842 వద్ద ముగించకుండా  తప్పుగా చూపిస్తుంది. ఇది కూడా అక్సాయ్ చిన్ను చైనా  అంతర్భాగంగా చూపిస్తుంది.

NJ9842 అనేది భారతదేశం-పాకిస్తాన్ కాల్పుల ఫైర్ లైన్ యొక్క ఉత్తరాన ఉన్న సరిహద్దు రేఖ. సిమ్లా ఒప్పందం ప్రకారం ఈ మార్గాన్ని భారత ప్రధాన మంత్రి ఇందిరా గాంధీ, పాకిస్తాన్ అధ్యక్షుడు జుల్ఫికర్ అలీ భుట్టో కాల్పుల విరమణలో భాగంగా అధికారికంగా అంగీకరించారు.

ముగింపు

యుఎస్, జపాన్, ఆస్ట్రేలియా నేడు భారతదేశానికి అత్యంత సన్నిహిత దేశాలు. ఇవి భారత్ తో భాగస్వామ్యంలో ఉన్నాయి. పెరుగుతున్న ఆర్థిక సహకారం, రక్షణ, భద్రతా సంబంధాలను ఇవి పెంచుతాయి. అందువల్ల, భారతదేశపు సరిహద్దులు, ప్రాదేశిక రేఖలు  వ్యూహాత్మక భాగస్వామం  వల్ల మిగిలిన దేశాలు భారత్ కు అనుగుణంగా గుర్తించే అవకాశం వుంది.  ముఖ్యంగా ఇండో-పసిఫిక్  విస్తరిస్తున్న భౌగోళిక వ్యూహాత్మక  దృశ్యంలో ఈ దేశాల కలయిక  లోతైన ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది. అమెరికా, జపాన్, ఆస్ట్రేలియా భారతదేశానికి దగ్గరి వ్యూహాత్మక భాగస్వాములు. ఉగ్రవాదం, జమ్మూ కాశ్మీర్‌లో రాజ్యాంగ మార్పుల వంటి భారతదేశానికి సంబంధించిన ప్రధాన సమస్యలకు సంబంధించి  ఈ దేశాలు మద్దతు ప్రకటించాయి.

ఇండో-పసిఫిక్‌లో జరుగుతున్న భౌగోళిక-వ్యూహాత్మక మార్పులపై అమెరికా, జపాన్ మరియు ఆస్ట్రేలియా భారత్‌తో పెరుగుతున్న కలయికను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, వారి మ్యాపులలో లెగసీ కార్టోగ్రాఫిక్ క్రమరాహిత్యాలను పరిష్కరించడానికి ఉపయోగపడుతుంది.  జపాన్, ఆస్ట్రేలియా విషయంలో, వారి మ్యాపులపై LOC ని ఖచ్చితంగా చిత్రీకరించడానికి ఒక ప్రారంభాన్ని NJ 9842 వద్ద ముగించవచ్చు. ఇది యుఎస్, ఐక్యరాజ్యసమితి (యుఎన్) మ్యాప్‌కు అనుగుణంగా వారి స్థానాన్ని తెస్తుంది. NJ 9842 వద్ద LOC యొక్క టెర్మినల్ పాయింట్‌ను వర్ణిస్తుంది.

మోడీ నాయకత్వంలోని బిజేపి ప్రభుత్వం యుద్ధం బూచి చూపి లాభపడాలని భావిస్తోయంది. కరోనా వల్ వచ్చిన ఆర్ధిక సంక్షోభం వల్ల భారత్ వృద్ది రేటు మైనస్ లో పడిపోయింది. పరిశ్రమ, సేవా రంగాలు తీవ్రమైన ఆర్ధిక సంక్షోభంలోకి కూరుకు పోయాయి. 90 శాతం ప్రజలే ఈ ఆర్ధిక భారాన్ని భరించవలసి వస్తుంది. నిరుద్యోగం పెరుగుతుంది. ద్రవ్యోల్బణం వల్ల నిత్యావసర సరుకుల ధరలు పెరుగుతాయి.

ఐక్యరాజ్యసమితి అభివృద్ధి కార్యక్రమం (యుఎన్‌డిపి) ‘మానవాభివృద్ధి నివేదిక -2010’ ఇలా పేర్కొంది. ‘ప్రచ్ఛన్న యుద్ధం ముగిసిన తొలిరోజుల్లో కంటే ఇప్పుడు ప్రజాస్వామ్య పాలన పురోగతిపై ఆశాభావం తగ్గిపోయింది. పరిస్థితులు  క్షీణించాయి. చాలా దేశాలలో ప్రజాస్వామ్యం సామాన్య ప్రజల జీవితాలను మెరుగుపరచలేదు. తూర్పు యూరోపియన్ దేశాలు, విచ్ఛిన్న సోవియట్ యూనియన్‌లో భాగంగా ఉన్న దేశాలలో ప్రజల ఆదాయాలలో అసమానతలు పెరిగిపోయాయి. దారిద్య్రం పెరిగింది. మునుపు ఎన్నడూ లేని విధంగా దారుణ పరిస్థితులు నెలకొన్నాయి. ప్రజాస్వామిక ప్రభుత్వాలు ఉన్న ఆఫ్రికా దేశాలలో పేదరికం పెరిగింది. లాటిన్ అమెరికాలో కొత్తగా ఏర్పడిన ప్రజాస్వామిక ప్రభుత్వాలు తమకు ముందు అధికారంలో ఉన్న నియంతల కంటే సమర్థ పాలనను అదించలేకపోతున్నాయి. పేదరికం, అసమానతల నిర్మూలనలో ఘోరంగా విఫలమవుతున్నాయు. 

ఎన్నికలలో పోటీ చేసేందుకు ప్రజాస్వామిక నేతలకు భారీ నిధులు అవసరం.  విదేశాల నుంచి ముడుపుల రీత్యా అందే అవినీతి డబ్బును దేశీయ రాజకీయ నాయకులు స్వీకరిస్తున్నాయి.  అందుకే ధనిక దేశాలు వర్దమాన దేశాలపై పెత్తనం చెలాయించగలుగు తున్నాయి. ఇతర దేశాల నుంచి అందే భారీ ఆర్థిక వనరులతో దేశీయ అభివృద్ధి సాధ్యమని ప్రభుత్వాలు అబద్దాలు చెపుతున్నాయి.  ప్రజలను దోపిడీ చేయకుండా ప్రజాస్వామ్య పద్ధతులతోనే సుపరిపాలన, ఆర్థికాభివృద్ధిని సుసాధ్యం చేసుకోవడం అసాధ్యమని పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్ధ రుజువుచేసింది. పొరగు దేశాలతో సఖ్యతతో వుండాలి. చర్చల ద్వారానే సమస్యను పరిష్కరించుకోవాలి. ప్రత్యామ్నాయ అభివృద్ధి వైపు ప్రభుత్వాలు దృష్టి సారించాలి.

- అమన్